Wat is leiderschapsontwikkeling? En gaat het dan alleen over leidinggevenden of ook over medewerkers? Eerst een algemene definitie van leiderschapsontwikkeling:
Leiderschapsontwikkeling is een proces waarbij leidinggevenden en medewerkers hun vaardigheden, kennis, kwaliteiten en gedrag ontwikkelen om effectiever te worden in hun werkzaamheden. Het doel is om hun vermogen te vergroten om anderen te leiden, te inspireren en te motiveren om resultaten bereiken. Het kan zowel gericht zijn op het leiden van een team, organisatie of project, als op het leidinggeven aan jezelf (persoonlijk leiderschap). Het ontwikkelen van leiderschap is een continu proces dat vaak begint bij zelfreflectie op de eigen sterke en zwakke punten en het stellen van doelen voor verdere groei en ontwikkeling.
In dit artikel bespreken we leiderschapsontwikkeling van leidinggevenden en welke aandachtspunten van belang zijn.
Wil je je leiderschap verder ontwikkelen? Individueel of met je management team? Neem dan contact op met Muriel Schrikkema of Marco Schreurs (T. 035-6037979) voor het bespreken van de mogelijkheden.
Leiderschapsontwikkeling: Een continu proces van groei en ontwikkeling
Leiderschap is een belangrijk aspect voor het behalen succes van elke organisatie. Of het nu gaat om het leiden van een team of leidinggeven aan jezelf, leiderschap ontwikkelen is een continu proces van groei en ontwikkeling. Het gaat om het ontwikkelen van vaardigheden, kennis, kwaliteiten en gedrag om effectiever te worden (in het leiden, inspireren en motiveren van anderen om hun) doelen te bereiken. Leiderschapsontwikkeling is een continu proces dat vaak begint bij reflectie op eigen sterke en verbeterpunten en het stellen van doelen voor verdere groei en ontwikkeling. Dit kan gebeuren door middel van zelfreflectie, feedback van anderen en het volgen van trainingen en opleidingen. Het gaat erom dat je bewust bent van je eigen mindset en capaciteiten en dat je actief werkt aan het verbeteren hiervan. En dat niet voor even, maar continu gedurende je carrière.
Leiderschapsontwikkeling vraagt om een ‘growth mindset’
Leiderschapsontwikkeling begint vaak met zelfreflectie op je eigen sterke en zwakke punten als leider. Door inzicht te krijgen in je eigen persoonlijkheid, waarden en overtuigingen, kun je beter begrijpen hoe je impact hebt op anderen en waar je nog kunt groeien. Het is daarom belangrijk om te onderzoeken of leiders instaat zijn om zichzelf verder te willen ontwikkelen als leider.
Carol Dweck, hoogleraar psychologie aan Stanford University, ontwikkelde de theorie dat je manier van denken over je eigen talenten en vaardigheden bepalend is voor hun ontwikkeling. Mensen met een ‘fixed mindset’ geloven dat hun talenten vaststaan en focussen zich op het bewijzen hiervan, terwijl ze hun tekortkomingen verbergen en defensief reageren op fouten. Mensen met een ‘growth mindset‘ geloven dat ze hun talenten kunnen ontwikkelen door inzet en volharding, zijn leergierig en durven uitdagingen aan te gaan. Het is belangrijk om niet alleen te kijken naar kundigheid bij het het starten van een leiderschapsontwikkeling programma, maar ook naar een ‘growth mindset’: een liefde voor leren, openheid voor feedback en het vermogen om obstakels te overwinnen.
Leiderschapsontwikkeling begint daarom bij de leergierigheid van de leider, omdat hun voorbeeldgedrag een grote invloed heeft op de medewerkers. Het gedrag van de leider is besmettelijk en kan de gewoonten van het team veranderen. Leiders die zichzelf regelmatig onderzoeken en hun gedrag aanpassen, zullen zien dat dit gedrag wordt overgenomen en dat de cultuur van het team verandert.
High Performance Leiderschap
Vanuit Direction hebben wij, samen met Dr. André de Waal MBA, in 2007 het HPO Center opgericht. HPO staat voor High Performance Organisatie. Op basis van wetenschappelijk- en praktijkonderzoek weten we veel over de succesfactoren van High Performance Leider. Wanneer je start met leiderschapsontwikkeling, kijk dan ook eens naar de kenmerken van een High Performance Leider.
High Performance Leiders zijn leiders die zich richten op het bereiken van excellente prestaties door een combinatie van harde vaardigheden (zoals technische kennis, prestatiegerichtheid, besluitvaardig, etc.) en zachte vaardigheden (zoals persoonlijke aandacht, coachende vaardigheden, vragen stellen en luisteren, etc.). Ze zijn zich bewust van de noodzaak om zichzelf en hun team voortdurend te ontwikkelen en te verbeteren, en hebben een growth mindset. Ze hebben een duidelijke visie en voeren hierover een continue dialoog met hun medewerkers. Een dialoog omvat niet alleen spreken, maar ook luisteren en begrijpen wat anderen zeggen. Het gaat erom dat je empathisch bent en je kunt inleven in de behoeften en wensen van anderen. En dat je na de dialoog actie onderneemt.
High Performance Leiders zijn ook standvastig in het implementeren van de visie, terwijl ze ook flexibel kunnen reageren op veranderingen en uitdagingen. Het ontwikkelen van zowel harde als zachte vaardigheden is essentieel voor het bereiken van excellente prestaties als leider en het bevorderen van een positieve en productieve werkomgeving.
High Performance Leiderschap gaan daarmee verder dan traditionele leiderschapsbenaderingen, omdat het niet alleen gericht is op het behalen van resultaten, maar ook op het ontwikkelen van een cultuur van continue verbetering en groei. Het richt zich op het creëren van een omgeving waarin medewerkers zich gewaardeerd voelen, vertrouwen hebben in hun leiders en gemotiveerd zijn om hun potentieel te bereiken.
In essentie gaat High Performance Leiderschap over het creëren van een omgeving waarin medewerkers kunnen excelleren en bijdragen aan de groei en prestaties van de organisatie, terwijl er tegelijkertijd aandacht wordt besteed aan het ontwikkelen van een cultuur van continue verbetering en groei. Een HPO-diagnose kan je organisatie helpen om een compleet beeld te krijgen van de HPO-status van de organisatie, inclusief de kwaliteit van het leiderschap.
Er is geen ‘beste’ leiderschapsstijl
Vanuit het HPO-onderzoek weten we dat er geen ‘beste’ leiderschapsstijl is. Coachend leiderschap. Autoritair Leiderschap. Over het algemeen hangt de beste leiderschapsstijl af van de situatie en de omstandigheden waarin een leider zich bevindt. Er bestaat niet één universele leiderschapsstijl die geschikt is voor alle situaties en alle soorten organisaties.
Het is belangrijk voor leiders om te begrijpen dat verschillende situaties verschillende stijlen vereisen. Bijvoorbeeld, in een crisissituatie kan een iets meer directieve stijl waarbij de leider veel controle heeft en beslissingen neemt zonder veel overleg met anderen, effectief zijn. Maar in een situatie waar innovatie en creativiteit belangrijk zijn, kan een coachende of democratische stijl, waarbij de leider de medewerkers aanmoedigt om hun ideeën te delen en samen te werken aan oplossingen, effectiever zijn.
Bovendien hebben verschillende medewerkers en teams verschillende behoeften en vereisen ze verschillende leiderschapsstijlen. Sommige medewerkers hebben meer begeleiding en sturing nodig, terwijl anderen meer autonomie en ruimte nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Een goede leider is in staat om verschillende stijlen te gebruiken, afhankelijk van de situatie en de behoeften van zijn of haar team en medewerkers.
Bij leiderschapsontwikkeling is het belangrijk om als leider te leren wat de eigen leiderschapsstijl is, welke kwaliteiten je hebt (bijvoorbeeld met een feedforward analyse™), evenals de behoeften en kenmerken van de situatie en het team. Door je eigen stijl te kennen, ontstaat er mogelijkheid om deze waar nodig op detail aan te passen aan de situatie en open te staan voor nieuwe ideeën en benaderingen. Hierdoor wordt je effectiever, terwijl je toch trouw blijft aan jezelf en je eigen stijl.
Wil je je leiderschap verder ontwikkelen? Individueel of met je management team? Neem dan contact op met Muriel Schrikkema of Marco Schreurs (T. 035-6037979) voor het bespreken van de mogelijkheden.