Op deze pagina beantwoorden we de vraag: “Wat is inclusie en inclusiviteit precies?”. Inclusie gaat verder dan alleen een definitie. We bekijken ook waarom inclusiviteit zo belangrijk is en hoe het nauw samenhangt met sociale en psychologische veiligheid op de werkvloer. Inclusiviteit is meer dan een trend; het is een cruciaal onderdeel van een gezonde en productieve organisatiecultuur.
De definitie van inclusiviteit
Inclusiviteit houdt in dat een team of organisatie wordt geleid zonder ego en zonder angst. Het draait om een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt. Medewerkers ervaren veiligheid, voelen zich gewaardeerd en worden actief betrokken op basis van hun unieke kwaliteiten. Inclusie betekent het creëren van een omgeving waarin ieder individu zich vrij voelt om zichzelf te zijn, ongeacht achtergrond, cultuur, genderidentiteit, seksuele geaardheid, religie of fysieke en mentale mogelijkheden. Het gaat niet alleen om gelijke kansen, maar ook om de vrijheid om je uit te spreken. In een inclusieve cultuur ervaren mensen deze vrijheid binnen een veilige aanspreekcultuur. Ze kunnen volledig deelnemen aan het dagelijks leven van de organisatie of gemeenschap, zonder zich te hoeven aanpassen aan een dominante cultuur of groep.
Inclusiviteit als basis voor sociale en psychologische veiligheid
Sociale veiligheid op de werkvloer betekent dat medewerkers zich beschermd voelen tegen sociale uitsluiting, intimidatie of discriminatie. Psychologische veiligheid, een concept geïntroduceerd door Amy Edmondson, verwijst naar een werkomgeving waarin teamleden zich veilig voelen om interpersoonlijke risico’s te nemen, zoals het uiten van ideeën, zorgen of fouten zonder angst voor negatieve gevolgen.
Inclusiviteit is de sleutel tot het creëren van deze veilige omgeving. Wanneer een organisatie actief werkt aan inclusie, leggen ze de basis voor zowel sociale als psychologische veiligheid. Medewerkers voelen zich gewaardeerd om wie ze zijn en wat ze bijdragen, wat leidt tot meer openheid, vertrouwen en samenwerking binnen teams.
Wil je meer weten over het thema: sociale veiligheid? Klik hier voor de themapagina!
Diversiteit en inclusiviteit gaan hand in hand
Diversiteit binnen een organisatie betekent de aanwezigheid van mensen met uiteenlopende achtergronden en perspectieven. Echter, zonder inclusiviteit kan dit negatief uitpakken. Medewerkers kunnen zich geïsoleerd voelen, of ondergewaardeerd. In het ergste geval leidt een gebrek aan inclusie tot gevoelens van discriminatie. Dit kan spanningen, frustratie en ontevredenheid bij medewerkers veroorzaken, wat weer kan leiden tot een slechte werkcultuur en mogelijk het vertrek van getalenteerde werknemers.
Inclusiviteit is cruciaal om ervoor te zorgen dat alle medewerkers zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen en dat iedereen dezelfde kansen en voordelen krijgt binnen de organisatie. Een inclusieve, veilige werkomgeving draagt bij aan het verminderen van vooroordelen en discriminatie. Daarnaast helpt inclusie om relaties op te bouwen tussen mensen met verschillende achtergronden. Dit bevordert samenwerking en wederzijds begrip binnen de organisatie.
Het bevorderen van diversiteit en inclusie moet hand in hand gaan om een sterke, veerkrachtige en effectieve organisatiecultuur te creëren die alle medewerkers ondersteunt en stimuleert. Zoals Joris Holter, een van de drie directieleden van Doornroosje, het mooi verwoordde in een interview naar aanleiding van een training gericht op het creëren van een veilige aanspreekcultuur rond grenzen en veiligheid door Muriel Schrikkema: “Inclusiviteit is de katalysator voor diversiteit; zonder dat werkt het niet.”
De belangrijke punten voor een inclusieve organisatie
Een inclusieve organisatie voldoet aan de volgende punten:
- Kwaliteiten benutten: Er wordt actief gezocht naar en gebouwd op de unieke kwaliteiten van elke medewerker. Iedereen wordt betrokken op basis van wat hij/zij/hen kan bijdragen aan het succes van het team en de organisatie.
- Psychologische veiligheid: Een cultuur waar iedereen zich veilig voelt om ideeën en zorgen te uiten zonder angst voor negatieve gevolgen. Dit bevordert innovatie en lerend vermogen binnen teams (Edmondson, 1999).
- Gelijke kansen en respect: Alle medewerkers krijgen gelijke kansen om te groeien en te ontwikkelen, en iedereen wordt met respect behandeld, ongeacht hun achtergrond.
- Open communicatie: Communicatie is transparant, direct en constructief, met ruimte voor feedforward en de continue dialoog.
- Stimulerende leiders: Leiders ondersteunen persoonlijke en professionele groei, en creëren een motiverende en inclusieve werkomgeving.
- Actieve betrokkenheid: Medewerkers worden actief betrokken bij besluitvorming en het inbrengen van nieuwe ideeën, waarbij diversiteit in perspectieven wordt gewaardeerd.
Inclusie als sleutel tot succes
Inclusie gaat over empathie en betrokkenheid. Het is een belangrijke pijler waar High Performance Organisaties (HPO’s), volgens het onderzoek van ons HPO Center op steunen. Inclusieve teams presteren beter. Uit onderzoek blijkt dat teams met een hoge mate van psychologische veiligheid meer leren van fouten, innovatiever zijn en betere resultaten behalen (Nishii, 2013).
Wij verzamelen vanuit veel organisaties en vanuit de wetenschap de beste voorbeelden en geven die in onze workshops en publicaties graag door. Door inclusiviteit te bevorderen, draagt u bij aan een werkomgeving waarin sociale en psychologische veiligheid centraal staan, wat leidt tot hogere medewerkerstevredenheid en betere bedrijfsresultaten.
Kortom, inclusief leiderschap ontwikkelen draagt bij aan het succes van de organisatie.
Aanbod rond Diversiteit, Inclusie en Veiligheid op de werkvloer
Wij inspireren en begeleiden teams en organisaties in zowel de profit-, non-profit- als overheidssector bij het bouwen van een werkelijk inclusieve cultuur, die sociale en psychologische veiligheid op de werkvloer bevordert.
Wat we bieden:
- Alle kwaliteiten binnen je team herkennen, erkennen en benutten: Door de positieve, breinvriendelijke 360° feedforward analyse™ helpen we management en medewerkers hun kwaliteiten te ontdekken en te benutten.
- Inclusieve ontwikkelgesprekken voeren: Op basis van de feedforward analyse™ kijken we welke kwaliteiten bij managers en medewerkers aanwezig zijn. Waar hebben we gemeenschappelijke kwaliteiten? Waar vullen we elkaar aan? En hoe maken we het verschil?
- Sessie Teambuilding: Bij al onze programma’s, van talentontwikkelingsprogramma’s tot board sessions, maken we gebruik van inclusie-inzichten om de groepen waarmee we werken met voorbeeldgedrag tot inclusief handelen te inspireren en aan te zetten.
- Maatwerktrainingen, zoals:
Door deze diensten helpen we organisaties niet alleen inclusiever te worden, maar ook een werkplek te creëren waar sociale en psychologische veiligheid de norm zijn.
Wil je meer weten over ons aanbod? Neem dan contact op met Marco Schreurs voor het maken van een afspraak.