Samenwerken in een team: 5 ideeën voor betere samenwerking

Waarom is samenwerken in een team belangrijk? Het is een vraag die we vaak krijgen in het kader van teamsessies en trainingen. Wanneer je echt beter wilt samenwerken in je team aan gemeenschappelijke resultaten, kun je een aantal dingen doen. In dit artikel geven we vijf ideeën om als leidinggevende de samenwerking in een team te verbeteren.

Wil je na het lezen van dit artikel ook de samenwerking in je team of organisatie verbeteren? Neem dan contact op met Muriel Schrikkema voor meer informatie of bekijk hier de maatwerktraining ‘Verbeter de samenwerking in je team: praktisch en resultaatgericht’.

“Sinds de teamdag heb ik het idee dat het team ook echt veel meer een team is. Dat er ook meer het idee is dat we collega’s zijn die samen naar een doel toewerken. En verder vind ik het een veilige omgeving om feedback te geven en te ontvangen geworden.”
Medewerker Universiteit Utrecht in aanloop naar haar B&O gesprek met leidinggevende

1. Bouw vertrouwen op binnen je team

Vertrouwen is de basis voor een goede samenwerking in een team. Wanneer teamleden elkaar vertrouwen, kunnen ze effectiever samenwerken en voelen ze zich vrij om hun ideeën te delen. Geef teamleden de kans om hun vaardigheden en kennis te laten zien, en moedig hen aan om elkaar te ondersteunen. Dit is cruciaal voor succes bij samenwerken in een team.

Inzicht in de eigen motivatoren vormt de basis om met vertrouwen je commitment uit te spreken en bij te dragen aan het team. Dit versterkt het vertrouwen in jezelf én in anderen. Het gezegde “Je moet eerst jezelf vertrouwen voordat je een ander kunt vertrouwen” geldt ook hier. Zonder zelfvertrouwen kunnen anderen moeilijk op jou vertrouwen, en dit kan de samenwerking in een team negatief beïnvloeden.

‘Muriel leerde mij dat vertrouwen niet ontstaat op groepsniveau of organisatieniveau, maar op individueel niveau. Je kunt eraan bouwen. Vertrouwen moet groeien. Dan pas gebeurt er wat. Op een gegeven moment zie je het ook gebeuren. Dat is het mooie eraan.’
Odile van Elderen – Beleidsadviseur P&O, Scholengroep Het Plein

Het probleem van te weinig vertrouwen kan worden veroorzaakt doordat wij mensen alleen diegenen vertrouwen die hebben bewezen te vertrouwen te zijn. Tegelijkertijd geldt dat niemand kan bewijzen dat hij te vertrouwen is wanneer hij daar de ruimte en autonomie niet voor krijgt… Er zijn vaak twee mogelijkheden:

• Je kiest ervoor je medewerkers te vertrouwen en geeft hun de ruimte en autonomie die ze nodig hebben – én riskeert daarmee ook dat het weleens misgaat. Uiteraard moet je dan zaken concreet bespreekbaar maken en verwachtingen helder stellen.
• Je blijft dicht op ieder detail rond het ‘wat’ en ‘hoe’ en stelt zeker dat ze leveren. Tegelijkertijd beperk je hen in de ruimte en autonomie die ze krijgen, mogelijk met een lager gevoeld vertrouwen en getoond commitment als gevolg.

Rond teamontwikkeling hebben we een inspirerende pagina gemaakt: versterk de samenwerking in je team!

Zijn er spanningen, misverstanden of ontbrekende gezamenlijke doelen die de samenwerking in je team belemmeren? Ontdek hoe een cultuur van vertrouwen en open communicatie de basis vormt voor effectieve samenwerking en betere prestaties. Lees verder voor inspirerende cases, artikelen en maatwerktrainingen in teamontwikkeling, en zie hoe jouw team kan groeien in verbinding en resultaatgerichtheid.

De oplossing ligt in de combinatie van beide elementen

Allereerst bied je een duidelijk kader en richting met bijbehorende verwachtingen. Daarnaast moedig je je mensen aan om hun werk te doen en hun kwaliteiten daarvoor in te zetten naar eigen idee en beste kunnen. Vervolgens reflecteer je regelmatig samen met hen op wat zij nodig hebben om zich veilig te voelen. Ook kijk je samen naar wat hen helpt succesvol bij te (blijven) dragen en bespreek je wat volgens hen minder effectief werkt. Dit biedt medewerkers enerzijds de structuur die ze nodig hebben om niet doelloos te falen. Anderzijds geeft het hen de autonomie die nodig is om een gevoel van intrinsieke motivatie en succesvolle eigen bijdrage te stimuleren. Zo worden hun kwaliteiten optimaal benut.

Het is daarom belangrijk om teamleden aan te moedigen elkaar te ondersteunen en te helpen bij het bereiken van gemeenschappelijke doelen. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een cultuur van vertrouwen. In deze cultuur weet iedereen dat hij/zij kan rekenen op de steun van anderen. Teamleden voelen zich hierdoor veilig om uitdagingen aan te gaan en risico’s te nemen. Door vertrouwen te creëren, bouw je een sterk team dat beter in staat is om effectief samen te werken.

2. Stel duidelijke doelen voor samenwerken in een team

Samen steeds beter worden in het realiseren van jullie gemeenschappelijke doelen is best lastig. In de praktijk komen we allerlei redenen tegen waarom dit niet optimaal lukt. Daardoor worden niet alleen de doelen niet altijd succesvol behaald, maar is de samenwerking vaak niet zo effectief als zou kunnen.

Als manager is het belangrijk om duidelijke en haalbare doelen te stellen voor het team. Zorg ervoor dat deze doelen aansluiten bij de missie en visie van de organisatie. Daarnaast is het belangrijk om deze doelen te bespreken met het team, zodat iedereen weet wat de prioriteiten zijn en wat er concreet van hen verwacht wordt.

De doelen moeten meetbaar zijn, zodat het team kan zien of ze vooruitgang boeken en wat er nog gedaan moet worden. Houd het aantal doelen beperkt, zodat het team niet overweldigd raakt en de focus kan behouden op de belangrijkste doelen.

“Ons team bestaat uit zeer diverse mensen. Sommigen zijn van nature mondig, terwijl anderen meer op de achtergrond blijven. Die dynamiek zorgde soms voor communicatieproblemen, vooral tijdens vergaderingen waar niet iedereen zich vrij voelde om zich uit te spreken of twijfels te delen.”
Daniëlle Bimmel,  communicatieteam Hecht

Bovendien helpt het stellen van duidelijke en gemeenschappelijke doelen om de samenwerking te verbeteren. Zo zorgt het ervoor dat het team als geheel succesvoller wordt.

3. Creëer een open aanspreekcultuur

Uit ons wetenschappelijk onderzoek naar High Performance Organisaties (HPO’s), weten we dat een open aanspreekcultuur zeer belangrijk is. In een HPO noemen we dit een open- en actiegerichte dialoog. Daarnaast is het belangrijk dat de dialoog open is en twee kanten op gaat. Het andere perspectief mag er ook zijn. Bovendien is de dialoog actiegericht, met oog op het realiseren van de gemeenschappelijke doelen.

Een open aanspreekcultuur is essentieel voor een goede samenwerking. Als manager kun je verschillende dingen doen om een open aanspreekcultuur te stimuleren en zo bij te dragen aan een betere samenwerking in je team. Het is belangrijk om als manager zelf het goede voorbeeld te geven. Om iedereen zich vrij te laten voelen om ideeën te delen, vragen te stellen en feedforward te geven, creëer je een veilige en motiverende werkomgeving.

“Feedforward is nu een bekend begrip binnen AstraZeneca. Het is een waardevolle manier om op een positieve manier samen verder te bouwen en ruimte te maken voor een gesprek zonder te veel emotie of irritatie en anders worden deze bespreekbaar gemaakt.”
Patty Scholten – HR Site Lead en MT lid bij AstraZeneca Nijmegen

Een paar ideeën

Dit kun je bijvoorbeeld doen door regelmatig één-op-één gesprekken te voeren. Ook kan het helpen om teamvergaderingen te organiseren waarin iedereen zijn/haar mening kan geven. Ook kun je als manager actief luisteren naar de input van het team en deze serieus nemen. In de praktijk merken we dat echt luisteren naar elkaar nog best moeilijk is. Houd dit bewust voor ogen. Door open communicatie te stimuleren, creëer je een cultuur waarin iedereen zich betrokken en gehoord voelt. Bovendien leiden ideeën en feedback zo tot betere resultaten en meer tevredenheid onder teamleden.

In plaats van op de zeepkist gaan staan en als manager vertellen wat je mensen moeten gaan doen (en hoe) gaat het om een echte dialoog met elkaar:

‘Het gaat om een echte dialoog, niet om eenrichtingscommunicatie vanaf de zeepkist. En wanneer je je plannen en ideeën nooit hebt veranderd naar aanleiding van een dialoog met je medewerkers… dan heb je nooit een echte dialoog gevoerd.’

4. Inclusiviteit en benutten van verschillende kwaliteiten

Teams bestaan uit mensen met verschillende persoonlijkheden, achtergronden, en culturen, wat kan leiden tot variaties in de manier waarop ze communiceren en samenwerken. Het benutten van deze diversiteit is van cruciaal belang voor een succesvolle samenwerking in een team. Verschillende perspectieven en ideeën bieden vaak waardevolle inzichten die leiden tot innovatie en creativiteit. Wat het team bindt, zijn de gemeenschappelijke doelen die iedereen nastreeft, maar de unieke kwaliteiten van elk teamlid dragen bij aan het succes.

Als manager kun je inclusiviteit bevorderen door open te staan voor de verschillende kwaliteiten, ervaringen en achtergronden van je teamleden. Dit houdt in dat je iedereen aanmoedigt om zijn of haar unieke perspectief in te brengen. Ook luister je actief naar wat ieder teamlid te zeggen heeft. Door diversiteit te omarmen, creëer je een omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd en gehoord voelt. Dit versterkt de samenwerking in het team, omdat het vertrouwen en de wederzijdse steun vergroot worden.

We zijn nu eenmaal verschillend

Het is essentieel om bewust aandacht te besteden aan inclusiviteit. Dit doe je niet alleen door open te staan voor verschillende ideeën, maar ook door respectvol te communiceren met alle teamleden. Een inclusieve cultuur zorgt ervoor dat teamleden zich veilig voelen om meningsverschillen of problemen te bespreken. Dit bevordert niet alleen de samenwerking, maar ook de individuele groei van de teamleden. Werk samen met je team om de positieve waarde van verschillende perspectieven te ontdekken en te benutten. Echt luisteren naar elkaar is hierbij van groot belang. Mensen die zich vooral richten op het vinden van fouten in andermans ideeën dragen namelijk minder bij aan constructieve samenwerking.

Het erkennen van verschillende persoonlijkheden en communicatiestijlen helpt om misverstanden en mogelijke conflicten te voorkomen. Door respectvol met elkaar om te gaan en open te staan voor nieuwe invalshoeken, bouw je aan een inclusieve en effectieve samenwerking binnen je team.

5. Delegeer taken op basis van kwaliteiten op optimaal te kunnen samenwerken in een team

Als manager kun je bijdragen aan een betere samenwerking door taken zorgvuldig te delegeren op basis van de kwaliteiten van de teamleden. Dit betekent dat je een goed inzicht moet hebben in de ambities, vaardigheden, kennis en capaciteiten van ieder teamlid. Deze informatie gebruik je vervolgens om taken op de juiste manier toe te wijzen.

Door taken te delegeren op basis van de kwaliteiten van teamleden, vergroot je de kans dat deze taken efficiënter en effectiever worden uitgevoerd. Dit draagt bij aan een betere samenwerking, omdat teamleden hun sterke punten kunnen inzetten en zich gesteund voelen door de keuzes die zijn gemaakt.

In de praktijk zien we dat veel managers nog altijd kijken naar wat medewerkers niet goed doen. Iedere medewerker bezit kwaliteiten die hij of zij dagelijks laat zien. Voor ontwikkelpunten kun je beter kijken naar kwaliteiten die wat minder zichtbaar zijn, maar wel al aanwezig zijn bij de medewerker. Probeer niet van een 4 een 8 te maken, maar focus op de kwaliteiten die al gezien worden en meer ingezet kunnen worden.

“Het heeft ons de tools gegeven om op een positieve manier met elkaar te communiceren, wat onze samenwerking ten goede komt.”
Daniëlle Bimmel – Afdeling Communicatie – Hecht

Samenwerken in een team verbeteren. Hoe nu verder?

Binnen veel profit, non-profit en overheidsorganisaties (o.a. RTL Nederland, Gasunie, RVO, Schadefonds Geweldsmisdrijven, Hecht, Ministerie van Economische Zaken, Staatsbosbeheer, ABN Amro Bank, etc.) verzorgen wij trainingen en workshops rond samenwerking in een team.. Wil je de samenwerking in je team of organisatie verbeteren? Neem dan op voor meer informatie of het maken van een afspraak met Muriel Schrikkema (schrikkema@dir.nl of 035 603 7979).